ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΔΗΜΟΥ ΣΜΥΝΟΥΣ

(Ηρώων)

Αξιοθέατα

Αξιοθέατα γενικότερου ενδιαφέροντος αποτελούν το δάσος της Βασιλικής στον Ταϋγετο το μοναστήρι της Παναγίας της Γιάτρισσας, οι ιστορικοί τόποι που παραπάνω αναφέρουμε (τα χαλάσματα του καπετάν Ζαχαριά, το Κάστρο της Μπαρδούνιας, η Δεσφίνα) και ο ποταμός Σμήνος. Ο Σμήνος που είναι γνωστός και ως ποτάμι της Μπαρδούνιας (Μπαρδουνοπόταμο) ή ποτάμι της Αγίας Μαρίνας, αποτελεί ένα σημαντικό σύνολο πολλαπλού ενδιαφέροντος. Στη διαδρομή που διανύει ανάμεσα στα χωριά του Δήμου και μέχρι την πηγή του στην περιοχή της 'Aρνας, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το δύσκολο αλλά εντυπωσιακό φαράγγι του και να θαυμάσει τις παρόχθιες αρχαιότητες που σχετίζονται με το αρχαίο δίκτυο ύδρευσης του Γυθείου (γεφύρια-κανάλια, σύραγγες-κανάλια, πελεκημένα στους βράχους νεραύλακα, τους σκαλισμένους στους βράχους Ηρακλείς, τη σπηλιά της Βασιλοπούλας κλπ), τα βυζαντινά πετρογέφυρα, τους παλαιούς νερόμυλους και τις νεροδεσιές και τα μυλαύλακα, τις εγκαταστάσεις της υδροηλεκτρικής μονάδας που τώρα κατασκευάζεται και την πηγή του. Προς το παρών βέβαια το φαράγγι είναι επισκέψιμο μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες επειδή δεν έχει κατασκευαστεί ακόμα μονοπάτι προσπέλασης.

(Μελιτίνη - καμπαναριό)

Είναι όμως δυνατή η προσέγγιση όλο το χρόνο στα υπόλοιπα ενδιαφέροντα σημεία του. Επισημαίνεται εδώ ο κίνδυνος που διαφαίνεται για τη χλωρίδα και πανίδα (καβούρια, χέλια, πέστροφες κλπ) του ποταμού από τα έργα απορρόφησης όλου του νερού της πηγής το καλοκαίρι για την ύδρευση του Γυθείου, Μάνης, κ.λ.π. Η οικολογική καταστροφή και η ζημιά του Δήμου Σμύνου θα είναι ανεπανόρθωτη. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι κάλυψης των αναγκών ύδρευσης της ευρύτερης περιοχής. Όμως ο επισκέπτης του δήμου Σμήνου σε όποιο χωριό του βρεθεί από τα ιδιαίτερα αξιοθέατά του και από την επικοινωνία με τους ντόπιους κατοίκους, τους θρύλους και τις παραδόσεις που θα ακούσει και την εξυπηρέτησή του στα παραδοσιακά καφενεία και τις λίγες ταβέρνες τους. Ακολουθώντας τον οδικό άξονα Αιγιών- Καστάνιας πρώτα θα συναντήσει το Αρχοντικό όπου μπορεί να επισκεφθεί την πηγή ύδρευσής του και τα υπολείμματα του αρχαίου διόροφου γεφυριού που χρησίμευε ως κανάλι διέλευσης πάνω από το χείμαρο Κολοπανά, του υδρευτικού δικτύου Γυθείου. Μετά από διαδρομή πέντε χιλιομέτρων θα βρεθεί στη Μέλισσα την έδρα της παλαιάς Επισκοπής Μαλιτσίνας όπου θα επισκεφθεί τις βρύσες της με τους καλαίσθητους κρούνους και το δροσερό περιβάλλον και από εκεί θα εντυπωσιαστεί με τη θέα του παραδοσιακού οικισμού του χωριού. Με πεζοπορεία 15-20 λεπτών μπορεί να επισκεφθεί το μοναστήρι της Ηρωίτσας (Ροϊτσας). Από τη Μέλισσα μπορεί να επισκεφθεί το γεφύρι της Στάρας, τις αρχαιότητες του Σμήνου και τα χαλάσματα του Καπετάν Ζαχαριά. Δύο χιλιόμετρα μετά, τα Κόκκινα Λουριά, όπου θα μάθει για την προέλευση του ονόματος του χωριού.

(Προφήτης Ηλίας)

Εκεί θα δει τις αγιογραφίες στον 'Aγιο Δημήτριο, το παλαιό οικισμό Γουλιάνικα την πηγή της Ριτζιάβας, και το αγροτικό αυτοκίνητο θα μεταβεί στα Πυργόσπιτα και τον Αγιόργη της Δεσφίνας. Καθοδόν προς τον 'Aγιο Νικόλαο, την πρωτεύουσα του δήμου, θα εντυπωσιαστεί από τον παραδοσιακό οικισμό του.

(Βρύση)

Θα επισκεφθεί το Κάστρο, το γεφύρι, και τους νερόμυλους της Μπαρδούνιας (Σμήνου), το εξωκκλήσι του Αγιόργη στον οικισμό της παλαιάς Μπαρδούνιας και τις παιδικές κατασκηνώσεις. Μετά από πέντε χιλιόμετρα θα βρεθεί στο Σελεγούδι που είναι κτισμένο στο παλαιό οικισμό της Σάρπυας. Εκεί θα δει την πηγή του Σμήνου, την υδρο-ηλεκτρική μονάδα και αν είναι καλοκαίρι θα δροσιστεί στο φαράγγι του ποταμού και την 'πισίνα' το βυρό που δημιουργεί η νεροδεσιά του νερόμυλου. Ανηφορίζοντας προς τον Ταϋγετο ο επισκέπτης θα βρεθεί στο ορεινό και γραφικό χωριό Καστάνια, όπου θα δει τον πύργο του Καπετάν Παναγιώταρου, τις εκκλησίες του Σωτήρος και του 'Aι-Στρατηγού και θα δροσιστεί στις αξιοπρόσεκτες βρύσες της. Από την Καστάνια θα πάει να προσκυνήσει την Παναγία την γιάτρισσα στο μοναστήρι και θα επισκεφθεί το δάσος της Βασιλικής. Ακολουθώντας ο επισκέπτης τον οδικό άξονα Αιγιές-'Aρνα θα βρεθεί πρώτα στην Πετρίνα το μεγαλύτερο χωριό του Δήμου, όπου θα επισκεφθεί τον ενοριακό ναό του Αγίου Πέτρου, το οχυρό πυργόσπιτο και τις εγκαταστάσεις του ιστορικού Αγροτικού Συνεταιρισμού της και θα διδαχθεί πολλά συζητώντας με τους Πετρινιώτες για το συνεταιρικό πνεύμα και τις δραστηριότητες του Σωματείου Κοινωφελών έργων. Μπορεί κανείς στην Πετρίνα να δοκιμάσει τις σκοπευτικές του ικανότητες στο σκοπευτήριό της κοντά στην Εθνική οδό Γυθείου-Σπάρτης.Λίγα χιλιόμετρα μετά θα συναντήσει την Μελιτίνη το χωριό που έχει βαπτισθεί με το όνομα του παλαιού δήμου Μελιτίνης.

(Βρύσες Μέλισσας)

Αξίζει να δει κανείς το ναό του Αγίου Νικολάου, το παλαιό δημοτικό σχολείο που ιδρυτής του φέρεται ο Στρατηγός του 1821 Παναγιώτης Γιατράκος, και να δροσιστεί στις πηγές Παράδι και Περαβρύση. Μέσα από το χωριό Μελιτίνη ξεκινάει ο δρόμος που μετά 2-3 χιλιόμετρα οδηγεί στην Παληόβρυση. Φθάνοντας στο χωριό θα προσέξει ο επισκέπτης την καλαίσθητη πλατεία που πρόσφατα διαμόρφωσαν οι κάτοικοι του. Στην Παληόβρυση θα υπάρχει σύντομα η δυνατότητα διανυκτέρευσης στον ξενώνα που κατασκευάζεται. Αξίζει να δει κανείς το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, τις βυζαντινές στέρνες και τις πηγές στο Κρύο νερό και τα Μαγγάνια.

(Άγιος Νικόλαος)

Επιστρέφοντας στη Μελιτίνη και ακολουθώντας το δρόμο προς την 'Aρνα συναντάς τον οικισμό της Αγίας Μαρίνας όπου θα επισκεφθείς το σημαντικότατο βυζαντινό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στον οποίο ήδη γίνονται εργασίες συντήρησης, από την Εφορία Βυζαντινών Μνημείων και το ναό του Αγίου Πέτρου που δίπλα του υπάρχει το Τουρκικό τζαμί. Τέλος ο επισκέπτης θα πάρει τον παρακαμπτήριο δρόμο που οδηγεί από την Μελιτίνη στο Αρχοντικό και αφού περάσει από τον οικισμό της Λεμονιάς με την επιβλητική εκκλησία της θα βρεθεί στο χωριό Προσήλιο. Όνομα και πραγματικότητα? Ηλιόλουστο όλη την ημέρα.

(Πολυβολείο)

Αφού πάει στη μαρμάρινη βρύση του χωριού και δει εντοιχισμένο άγαλμα, που βρέθηκε στην περιοχή, μπορεί να επισκεφθεί τις πηγές της βασιλοπούλας και τις άλλες αρχαιότητες, χαμηλά στο ποτάμι το Σμήνο.
Από το Προσήλιο μπορεί να έχει πανοραμική άποψη του φαραγγιού του ποταμού και όλης της περιοχής του δήμου Σμήνου.

(Κείμενο: Αριστείδης Γραφάκος).